Την τελευταία 20ετια έχουν γίνει εκτεταμένες έρευνες για τη βιταμίνη D . Όχι μόνο για το ρόλο της στη ρύθμιση φωσφόρου και ασβεστίου και το μεταβολισμό των οστών αλλά και για τις πλειοτροπικές δράσεις της , δηλαδή πως επηρεάζει τους υπόλοιπους ιστούς και συστήματά του οργανισμού . Επειδή λοιπόν φαίνεται ότι η βιταμίνη D επηρεάζει σημαντικά την υγεία μας , έχει γιγαντωθεί η επιστημονική έρευνα , η συζήτηση και η ενημέρωση για αυτή .
Υπάρχουν άραγε αντίθετες απόψεις ; Ναι υπάρχουν μελέτες και άρθρα που θεωρούν ότι η χορήγηση της δεν παρουσιάζει κανένα ιδιαίτερο κέρδος (πέρα από τα γνωστά για την υγεία των οστών) . Από την άλλη όμως συσσωρεύονται και παρά πολλές πια έρευνες που υποστηρίζουν τη χρησιμότητα της , όχι μόνο για τα σκελετικά ζητήματα , αλλά και μη τα μη σκελετικά .Παραδείγματα : καρδιαγγειακή νόσος , αγγειακό εγκεφαλικό , καρδιακή ανεπάρκεια , καρκίνος , αυτοάνοσα νοσήματα και λοιμώξεις
Εδώ όμως το θέμα μπερδεύεται ακόμη περισσότερο : αν φύγουμε από τα γνωστά δεδομένα της δράσης της βιταμίνης D στο ασβέστιο , στο φώσφορο και τα οστά , ποιες είναι οι ενδείξεις που υποστηρίζουν τη χρήση της ; Με ποιο μηχανισμό λειτουργεί στα αλλά συστήματά πχ στο ανοσοποιητικό ; Ποια είναι η τιμή αναφοράς που τη θεωρούμε επαρκή για αποφυγή άλλων νοσημάτων ; Με πιο απλά λόγια οι τιμές που θεωρούμε ιδανικές για τα οστά μας, δε φαίνονται να είναι ακριβώς ίδιες για πρόληψη άλλων νοσημάτων , είναι κάπως διαφορετικές . Και κατά συνέπεια μήπως το ύψος της τιμής της , που μας ωφελεί για ένα νόσημα , είναι πιθανόν να είναι επιβλαβής στην ίδια τιμή για άλλο σύστημα του οργανισμού η όχι ; Και αν η απάντηση είναι καταφατική, τότε ποιες είναι οι επιθυμητές τιμές για το καρδιαγγειακό , ποιες για τα αυτοάνοσα , για τα νευρολογικά νοσήματα , τη μείωση της επίπτωσης του καρκίνου κλπ
Τα ερωτήματα όμως συνεχίζονται ;
Γιατί άραγε βλέπουμε τόσο συχνά στην εποχή μας τόσο χαμηλά τα επίπεδα της βιταμίνης D? Μήπως οι επιστημονικές εταιρείες έχουν κάνει πολύ αυστηρά τα όρια η σωστά τα όρια είναι εκεί που θα έπρεπε και παλαιότερα ήταν πιο χαλαρά ;
Πότε είναι τοξική και ποιες οι παρενέργειες της βιταμίνης D , σε πόσο χρόνο χορήγησης, σε ποια δόση και για ποιο σύστημα του οργανισμού; Ποια είναι η καταλληλότερη μορφή για τη χορήγηση της ;
Αλλά και από τη πλευρά της ιστορίας της ιατρικής να το δούμε υπάρχει σκεπτικισμός : οι βιταμίνες είναι απαραίτητες, το ξέρουμε όλοι , αλλά μήπως γινόμαστε υπερβολικοί με τη χορήγηση της και δούμε την επανάληψη της ιστορίας της βιταμίνης E ; Δηλαδή , ότι οι μεγάλες δόσεις της , που είχαν θεωρηθεί αρχικά ωφέλιμες για την υγεία μας, όχι μόνο δεν έκαναν καλό, αλλά κατέληγαν σε αντίθετα αποτελέσματα;
Όλα αυτά λοιπόν θα προσπαθήσουμε να τα απαντήσουμε evidence based στα επόμενα κείμενα . Καταλήγοντας να πούμε ότι τα debate για τη βιταμίνη D θα συνεχιστούν για καιρό ακόμη και το γεγονός ότι πάνω από 30000 κείμενα έχουν εκδοθεί παγκοσμίως για τη βιταμίνη d τα τελευταία 10 χρόνια , το αποδεικνύει . Σημαντικότερο όμως ως στοιχείο είναι ότι 2000 γονίδια σχετίζονται με τη δράση της βιταμίνης αυτής. Και σίγουρα η βιταμίνη D κρύβει πολλές εκπλήξεις και δίνουμε ένα παράδειγμα στο τέλος του πρώτου αυτού κεφαλαίου: κατευθυντήριες οδηγίες για τη βιταμίνη Dέχουμε στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα , που και εκεί υπάρχουν στο πληθυσμό αρκετά χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D , παρότι είναι τόσο ηλιόλουστα .
Κωνσταντινοπουλος Παναγιώτης
Ειδικός Παθολόγος με εξειδίκευση στο σακχαρώδη διαβήτη
www.konstantinopoulos.gr