ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΧΟΛΗΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ γράφει ο Κος Δημήτριος Γιάλβαλης Γενικός Χειρουργός
Η χοληδόχος κύστη είναι είναι ένα όργανο που βρίσκεται κάτω από το συκώτι δεξιά και η κύρια λειτουργία της είναι να αποθηκεύει την χολή που χρησιμεύει για την πέψη των τροφών. Όταν η τροφή περάσει το στομάχι, η χοληδόχος κύστη συσπάται και σπρώχνει την χολή στο δωδεκαδάκτυλο, για να γίνει η πέψη του λίπους.
Ποιες παθήσεις προσβάλουν την χοληδόχο κύστη;
Το πιο κοινό και συχνό πρόβλημα είναι η χολολοθίαση (πέτρες στη χολή), αλλά επίσης είναι:
- Πολύποδες χοληδόχου κύστεως
- Καρκίνος χοληδόχου κύστεως
Χολολιθίαση
Οι χολόλιθοι είναι κρύσταλλοι που δημιουργούνται ουσιαστικά από εναποθέσεις υγρών της πέψης μέσα στην χοληδόχο κύστη. Μπορεί να είναι μικροί ή μεγάλοι, ένας ή πολλαπλοί.
Δεν είναι ξεκάθαρο ποιο είναι το αίτιο που δημιουργεί τους χολόλιθους, αλλά ενοχοποιείται η αυξημένη ποσότητα χοληστερίνης / χολερυθρίνης στο ήπαρ, καθώς και κάποιοι παράγοντες κινδύνου όπως π.χ. το οικογενειακό ιστορικό, η παχυσαρκία, η εγκυμοσύνη, ο σακχαρώδης διαβήτης κτλ.
Οι περισσότεροι ασθενείς με χολολιθίαση δεν έχουν συμπτώματα. Οι χολόλιθοι που δεν προκαλούν συμπτώματα δεν χρειάζονται συνήθως θεραπεία, όμως δεν ισχύει το ίδιο για ασθενείς που είναι διαβητικοί, ανοσοκατεσταλμένοι, καρδιοπαθείς και αυτοί που έχουν τους χολόλιθους για πολλά χρόνια.
Οι συμπτωματικοί ασθενείς εμφανίζουν ποικίλης βαρύτητας νόσους λόγω της λιθίασης τους, που μπορεί να είναι:
- Κωλικό χοληδόχου κύστεως, με πολύ ήπια συμπτώματα όπως δυσπεψία, ναυτία ή έμετο και ήπιο άλγος άνω δεξιά στην κοιλιά, επιγάστριο ή στην πλάτη. Τυπικά ο πόνος εμφανίζεται 15 λεπτά μέχρι 1 ώρα μετά από λιπαρό φαγητό, αυξανόμενος σε ένταση διαρκεί λίγα λεπτά και υποχωρεί μόνος του ή με απλά παυσίπονα. Μετά από το επεισόδιο χρειάζεται προγραμματισμός για επέμβαση λαπαροσκοπικής χολοκυστεκτομής.
- Οξεία Χολοκυστίτιδα, με κύριο σύμπτωμα τον οξύ πόνο, έμετο και πυρετό. Ο πόνος διαρκεί αρκετές ώρες, ο ασθενής χρειάζεται νοσηλεία στην Κλινική και επί αποτυχίας της συντηρητικής θεραπείας, μετά από 48-72 ώρες πρέπει να γίνει επέμβαση χολοκυστεκτομής ίσως επειγόντως.
Όμως σε προχωρημένα στάδια μπορεί να εμφανιστούν άλλες επιπλοκές που περιλαμβάνουν:
- Οξεία χολαγγειίτιδα, με πόνο, πυρετό με ρίγος και ίκτερο (κίτρινη όψη του δέρματος και του επιπεφυκότα). Αποτελεί σοβαρή λοίμωξη η οποία μπορεί να προκαλέσει αποστήματα στο ήπαρ και σήψη. Χρειάζεται άμεση νοσηλεία και αφαίρεση των λίθων ενδοσκοπικά (ERCP). Σε δεύτερο χρόνο αργότερα γίνεται η αφαίρεση της χολής.
- Οξεία παγκρεατίτιδα, βαριά λοίμωξη με επιπλοκές και απρόβλεπτη κλινική πορεία.
Πολύποδες χοληδόχου κύστεως
Είναι μορφώματα που αναπτύσσονται από τον βλεννογόνο της (όπως οι πολύποδες του εντέρου/στομάχου). Το 95% αυτών είναι καλοήθεις. Συνήθως χρειάζονται παρακολούθηση και η πιθανότητα να είναι κακοήθεις αυξάνεται ανάλογα με το μέγεθός τους. Ώς εκ τούτου από διεθνείς μελέτες συστήνεται η αφαίρεση της χολής στις περιπτώσεις που οι πολύποδες συνυπάρχουν με χολόλιθους στην χοληδόχο κύστη, σε ασθενείς που έχουν και άλλους παράγοντες κινδύνου εμφάνισης καρκίνου της χοληδόχου κύστεως (όπως σε διαβητικούς, σε ασθενείς με πρωτοπαθή σκληρυντική χολαγγειίτιδα, παχύσαρκους κτλ.),σε ταχεία αύξηση του μεγέθους τους ή όταν ξεπερνούν το 1εκ.
Καρκίνος χοληδόχου κύστεως
Σπάνια νόσος με άγνωστη όμως βιολογική συμπεριφορά. Μελέτες συσχετίζουν την χρόνια χολολιθίαση με την αυξημένη πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου της χοληδόχου κύστεως.
Πως γίνεται η διάγνωση;
Ο θεράπων ιατρός που θα υποπτευθεί πάθηση της χοληδόχου κύστεως συνήθως θα διενεργήσει υπέρηχο κοιλίας, ενώ σε επιπλεγμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστούν:
- Μαγνητική (MRI) ή και αξονική τομογραφία (CT)
- HIDA scan, Μαγνητική χολαγγειοπαγκρεατογραφία (MRCP) ή ενδοσκοπική ανάστροφη χολαγγειοπαγκρεατογραφία (ERCP) για να εντοπίσουμε λίθους στο χοληφόρο δέντρο.
- Αιματολογικές εξετάσεις, για την διάγνωση τυχόν φλεγμονής, ικτέρου και άλλων επιπλοκών .
Θεραπεία
Σήμερα η χειρουργική θεραπεία των παθήσεων της χοληδόχου κύστεως είναι η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή, η οποία γίνεται μέσω 3 μικρών τομών 0.5cm του δέρματος, είναι ασφαλής και ταχύτατη και προσφέρει άριστο αισθητικό αποτέλεσμα. Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου για τον άρρωστο είναι πολλαπλά, με κυρίαρχα τον μηδαμινό μετεγχειρητικό πόνο και την ταχεία ανάρρωση και επιστροφή στην εργασία.
Τέλος η απάντηση στην συχνή ερώτηση ασθενών, εάν μπορούν να ζήσουν χωρίς την χοληδόχο κύστη είναι ότι, ευτυχώς είναι ένα όργανο το οποίο δεν είναι απολύτως απαραίτητο για τον οργανισμό μας και έτσι μετά την αφαίρεσή της, το σώμα μας προσαρμόζεται στην νέα κατάσταση χωρίς προβλήματα.